Jak poradzić sobie z zaparciami? Dieta i domowe sposoby.

Zaparcia to trochę taki niekomfortowy dla pacjentów temat a zarazem potrafi być bardzo uciążliwy. Jeśli wydaje Ci się, że to dotyczy tylko osób starszych to jesteś w dość sporym błędzie. Problem z zaparciami może tyczyć się naprawdę każdego. Dzisiaj przedstawię Ci w jaki sposób możesz je rozpoznać, co może być ich przyczyną, jak leczyć (również domowymi sposobami) oraz to co najważniejsze – przedstawię Ci jaka powinna być dieta przy tego typu schorzeniu. Usiądź wygodnie i poznaj metody na przeciwdziałanie zaparciom.

Zaparcia – zbyt mała częstotliwość wypróżnień i towarzyszący przy tym dyskomfort w postaci symptomów. Inaczej nazywane zatwardzeniem.

Jakie mogą być rodzaje zaparć?

Istnieją trzy grupy, które występują w zależności od powodowanej przyczyny:

1. Zaparcia czynnościowe – atoniczne (są spowodowane poprzez „rozleniwienie” jelit. Występują w momencie, gdy perystaltyka jelit jest osłabiona, z powodów przyjmowania zbyt małej ilości płynów, błonnika i przez to zagęszczają masę kałową) i spastyczne (zaciskanie się jelita wokół mas kałowych. Końcowo prowadzą do stanów zapalnych)
2. Zaparcia organiczne – to inaczej fizyczne przeszkody w wydalaniu stolca poprzez np. guz w obrębie jelita.
3. Zaparcia idiopatyczne – to taki rodzaj zaparć, gdzie przyczyny nie zostały poznane. A co ciekawe jest to najczęstszy typ zaparć u większości osób.

Jakie są objawy przy zaparciach?

Kiedy można stwierdzić, że problemem są zaparcia? W momencie, gdy ilość wypróżnień w tygodniu jest mniejsza lub równa 2. Stolce są wtedy twarde, bolesne i mimo wysiłku nie odczuwa się ulgi tylko poczucie, niepełnego wypróżnienia. Częściej zdarza się to kobietom, aniżeli mężczyznom i na zaparcia cierpi 20-30% populacji. O wiele prościej o zaparcia osobom starszym, przyjmującym morfinę czy choćby u osób, które mają ograniczone możliwości ruchowe.

Nieprzyjemne objawy, które mogą temu towarzyszyć to:

• bolesność podczas oddawania stolca
• niezamierzona utrata 10% masy ciała w przeciągu 3-6 miesięcy
• gorączka
• wzdęcia
• niedokrwistość
• krew w stolcu
• oddawanie suchego, zbitego stolca
• ból brzucha

Obraz autorstwa Racool_studio na Freepik

Jakie mogą być przyczyny zaparć?

Problemy nie pojawiają się znikąd. Zawsze jest jakaś przyczyna tylko trzeba jej dobrze poszukać. Nie daj się zwieść słowom „taka pani uroda”, bo to ślepy zaułek, który używają specjaliści, w momencie gdy nie wiedzą co dalej. Uważam, iż lepiej się przyznać, że zrobiło się co w swojej mocy, aby pomóc pacjentowi i po prostu skierować go do kogoś innego. A nie powtarzać, że tak ma być i koniec, bo jeśli czujesz jakiegokolwiek objawy lub dyskomfort to pamiętaj, że tak nie powinno być. Są wyjątki od reguły, ale jednak to rzadkość. Są takie osoby, które zmagają się całe życie z przewlekłymi zaparciami i po prostu jest to ich stan chorobowy – to może być właśnie ten wyjątek. Aczkolwiek póki nie będziesz mieć pewności to dbaj o własne zdrowie i szukaj gdzie się da 😉

Przyczyn może być całe mnóstwo jednak jest kilka takich najczęstszych:

• nieregularne spożywanie posiłków
• przyjmowanie niektórych leków (często: diuretyki, antykoncepcja, przeciwbólowe „NLPZ”, preparaty żelaza)
• za mało wypijanej wody w ciągu dnia
• za mało błonnika w diecie
• nowotwory
• endometrioza
• cukrzyca
• niedoczynność tarczycy
• ciąża
• hiper/hipokalcemia
• depresja
• siedzący tryb życia
• niska aktywność fizyczna
• częste powstrzymywanie potrzeby wypróżnienia
• nadużywanie leków przeczyszczających

Jak leczyć zaparcia?

Ano w sposób odwrotny do przyczyn niektórych objawów – jeśli spowodowane są piciem zbyt małej ilości wody – zwiększyć jej ilość. Jeśli powodem jest jedzenie zbyt małej ilości błonnika – zwiększyć jego ilość w pożywieniu.

W głównej mierze pomaga zmiana diety lub odstawienie odpowiednich leków, bo to najczęściej one mogą być przyczyną oraz zbyt mała aktywność fizyczna. Dopiero kiedy to nie pomaga to można pokusić się na leki bez recepty albo iść do internisty. On zarządzi co dalej po odpowiednio przeprowadzonym wywiadzie.

Domowe sposoby na zaparcia

Kiedy potrzeba jest „na już” i nie masz czasu na wdrożenie zmiany diety czy picia dodatkowych litrów wody to mam dla Ciebie dwie praktyczne wskazówki, które pomogą natychmiastowo. Wszyscy wiemy jak to jest w pracy czy kiedy jesteśmy zabiegani – no po prostu nie ma czasu na odrobinę spokoju. Co ja mogę polecić?

• łyżka oleju na zimno – wypicie 1-2 łyżek oleju natychmiastowo wywołuje efekt przeczyszczający.
• jabłko ze skórką – w skórce znajduje się błonnik (pektyny), które natychmiastowo poprawiają perystaltykę jelit.

Jednakże to nie rozwiąże problemu długofalowo. Trzeba to mieć na uwadze.

Dieta przy zaparciach

Myślę, że doskonale wiesz jak duże znaczenie ma dieta w wielu aspektach zdrowotnych tylko często wolisz przymykać na to oko. Co więcej – często zaparcia są wynikiem złych nawyków żywieniowych jak i ogólnego stylu życia. Bardzo pomaga wprowadzenie pojedynczych zmian, aby poprawić samopoczucie. Może to szczególnie wspomóc jelita przy zaparciach czynnościowych czyli tzw. „nawykowych”. Jak nazwa wskazuje – czas zmienić nawyki na zdrowsze. Dodatkowo zawsze duże znaczenie ma aktywność fizyczna. Nawet jeśli to jest spacer. Każda aktywność jest lepsza niż żadna.

Obraz autorstwa freepik

Jakie nawyki warto wprowadzić od razu przy zaparciach nawykowych?

• zwiększyć ilość zjadanego błonnika pokarmowego (25-35g), w szczególności frakcji nierozpuszczalnej – produkty zbożowe pełnoziarniste (kasza gryczana/płatki owsiane/kasza jaglana/ryż brązowy/pieczywo razowe)
• wypijać odpowiednią ilość wody (ogólnie przyjęło się, aby pić 1,5-2l wody. Ja polecam 3l. Jednakże jeśli nie jesteś pewna ile Ty powinnaś pić to sprawdź sobie w moim ostatnim poście, tam jest odpowiedni wzór, aby to obliczyć. Jest bardzo prosty! „Jak zwiększyć ilość wypijanej wody”) Dodatkowo weź pod uwagę, że mamy lato i jest bardzo gorąco.
• włącz do swojej diety produkty mleczne fermentowane (jogurty/kefir)
• ogranicz spożycie produktów tłustych i ciężkich
• ogranicz ilość słodyczy i cukru
• zacznij jeść regularnie – 4-5 posiłków dziennie co 3-4 godziny. Po niedługim czasie od razu odczujesz na plus pracę jelit.
• jedz częściej a mniejsze posiłki.
• jeśli masz taką możliwość to nie spiesz się kiedy jesz.
• ogranicz ilość zjadanego kakao i czekolady
• wprowadź codziennie rano na czczo szklankę ciepłej wody
• wprowadź filiżankę prawdziwej kawy ziarnistej

A co z zaparciami spastycznymi (wywołującymi stany zapalne)?

Tutaj jest sytuacja całkowicie odwrotna do diety przy zaparciach nawykowych:

• pieczywo pełnoziarniste zamień na pszenne, które jest lekkostrawne
• owoce i warzywa jedz tylko po obróbce termicznej lub w formie soków, które są lekkie i żołądek nie będzie mieć problemów ze strawieniem
• unikaj warzyw kapustnych
• nasion roślin strączkowych oraz pestek
• zmniejsz całkowicie ilość błonnika
• unikaj serów dojrzewających
• unikaj produktów ciężkich, tłustych oraz słodyczy
• unikaj smażenia i pieczenia
• zrezygnuj z ostrych przypraw (papryka chilli/curry/pieprz itd)

Pamiętaj, aby odpowiednio zdiagnozować na jaki typ zaparć cierpisz. Są osoby, które zmagają się z zaparciami całe życie i niestety nic im nie pomaga oprócz farmakologii przepisanej przez lekarza. Mimo wszystko czy masz zaparcia czy ich nie masz to o zdrowych nawykach pamiętaj zawsze 😉 

Te posty mogą Cię zainteresować:

1. Przepis na zielone smoothie (pełne błonnika)
2. Jak zacząć ćwiczyć?
3. Jak zacząć się zdrowo odżywiać?
4. 10 nawyków dla lepszej sylwetki
5. Warzywny gulasz z kaszą pęczak